آیا داروی ریتالین واقعا به یادگیری کمک میکند؟
تاریخ انتشار: ۱۵ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۰۹۴۱۴
بیشتر افراد دوست دارند در زمان تحصیل بهترین نمره را بگیرند. طبیعی است که برای رسیدن به این هدف باید حسابی تلاش کرد و در طول ترم تحصیلی با برنامهریزی درس خواند، اما در این میان عدهای هم هستند که میخواهند بدون تلاش مستمر، ره صدساله را یکشبه بپیمایند.
به گزارش برنا؛ به همین دلیل حجم زیادی از درس را در شب امتحان میخوانند و وقتی میبینند نداشتن وقت و تمرکز در شب به آنها چنین اجازهای را نمیدهد، سراغ راههای غیرمعقول میروند که یکی از این راهها خوردن قرص ریتالین است که مشکلات زیادی را برای بدن به وجود میآورد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
میخواستم بیدار بمانم!
کسب نمره بالا و قبولی در امتحانات یکی از دغدغههای همیشگی دانشآموزان و دانشجویان است که در صورت عدم مدیریت صحیح میتواند از نظر روانی، فشار زیادی را به فرد وارد کند یا اینکه او را به سمت کسب تجربههای نادرست هدایت کند. این موضوع معمولاً در بین دانشجویان بیش از دانشآموزان دیده میشود.
«سعید» دانشجوی یکی از دانشگاههای سطح بالا است. او تجربه مصرف ریتالین را دارد و میگوید: «چند ترم پیش باید در امتحان سختی قبول میشدم و این درس، پیشنیاز بسیاری از درسهایم بود و در طول ترم هم اصلاً کتاب را باز نکرده بودم و معمولاً در کلاس درس هم شرکت نمیکردم. استاد آن درس بهسختی نمره میداد و حتماً باید قبل از امتحان، کتاب را تمام میکردم. مشکل من این بود که شبها بهشدت خوابم میگرفت، برای همین یکی از هماتاقیهایم در خوابگاه، قرص ریتالین را برای بیدار ماندن به من توصیه کرد و به خیال خودم تصور میکردم این قرص در یادگیری معجزه میکند و من را به هدفم که قبولی در امتحان بود، میرساند.
شب بیدار ماندم و تقریباً توانستم کتاب را تمام کنم ولی زمانی که قصد داشتم به جلسه امتحان بروم دچار حالت تهوع و سردرد شدید شدم و آنقدر حالم بد شد که اصلاً نتوانستم در امتحان شرکت کنم، بعد از مراجعه به پزشک معلوم شد که بدنم نسبت به آن قرصی که دوستم به من داده بود، واکنش نشان داده است و حالت تهوع و سر درد مربوط به عوارض قرص بوده است.»
نگاهی به گذشته
ریتالین اولین بار در سال ۱۹۴۴ میلادی سنتز شد و در آن زمان به آن ام. پی. اچ (MPH) میگفتند که مخفف نام «متیل فنیدیت» است.
«دکتر بهروز مصلحی» پزشک و پژوهشگر میگوید: «این دارو در سال ۱۹۵۰ میلادی تغییراتی پیدا کرد و در سال ۱۹۵۴ میلادی روی انسان آزمایش شد. در سال ۱۹۵۷ میلادی، شرکت داروسازی «سیبا» بازاریابی داروی ام. پی. اچ را بهعنوان ریتالین برای درمان خستگی مزمن، افسردگی، روانپریشی مرتبط با افسردگی، حمله خواب و برای جبران اثرات خوابآور داروهای دیگر، آغاز کرد و در سال ۱۹۶۰ میلادی ریتالین در ترکیب با داروهای تقویتی و بعضی از ویتامینها به مدت کوتاهی تحت عنوان «ریتونیک» برای بهبود خلقوخو و حفظ نشاط به بازار عرضه شد. از سال ۱۹۷۰ میلادی تاکنون ریتالین بهعنوان داروی مؤثر در درمان بیش فعالی و کمتوجهی کودکان (ADHD)، روند رو به رشدی داشته و همواره مورد استفاده قرار گرفته است.
بین سالهای ۱۹۹۱ میلادی تا سال ۱۹۹۹ میلادی فروش ریتالین در ایالات متحده آمریکا، ۵۰۰ درصد افزایش داشته و سازمان ملل متحده گزارش داده که ۸۵ درصد از تولید و مصرف کل ریتالین جهان در ایالات متحده امریکا است.»
سوءاستفاده از دارو
اگر داروها به شکل درست و زیر نظر متخصص مصرف شوند، برای بدن مشکل چندانی به وجود نمیآورند و میتوانند در درمان بیماریها مؤثر باشند.
دکتر مصلحی میگوید: «ریتالین به دلیل ایجاد شادی و سرخوشی، پتانسیل بالایی برای سوءمصرف دارد. قرص ریتالین بهصورت خوراکی تولید میشود اما بعضی از افراد آن را پودر کرده و استنشاق میکنند یا در آب مقطر میریزند و بهصورت وریدی تزریق میکنند که بتوانند هر چه زودتر به آثار شادیآور آن دست پیدا کنند. گزارشهای اولیه در مورد سوءاستفاده از ریتالین در کشور سوئد، به حذف این دارو از بازار سوئد در سال ۱۹۸۶ میلادی منجر شد.
افزایش چشمگیر ریتالین در نسخهها در ایالات متحده امریکا در دهه اخیر، باعث افزایش سوءاستفاده از این دارو در جوانان و نوجوانان شده است. بارها گزارش شده کودکانی که برای آنها ریتالین تجویز شده، داروهای آنها توسط برادر یا خواهر بزرگترشان یا حتی والدینشان به سرقت رفته و به فرد دیگری فروخته شده است یا اینکه آنها خودشان بهصورت استنشاقی از ریتالین کودک، استفاده و آن را جایگزین مواد مخدر کردهاند.
ریتالین در بین دانشجویان به داروی بیداری معروف است، زیرا آنها در شب امتحان برای بیدار ماندن از آن استفاده میکنند. در یک نظرسنجی از دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاهی در ایالات متحده امریکا مشخص شده که بیش از ۱۶ درصد آنها از ریتالین بهعنوان داروی بیدار ماندن در شب امتحان استفاده کردهاند. متأسفانه در مورد آمار سوءمصرف ریتالین در کشورمان، اطلاع دقیقی در دست نیست.»
عوارض ناخوشایند
ریتالین دارویی است که هم در کوتاهمدت و هم در درازمدت میتواند عوارض زیادی را به همراه داشته باشد.
دکتر مصلحی میگوید: «عصبانیت، ایجاد اختلالات خواب، سرگیجه، تهوع و استفراغ، از دست دادن اشتها، معده درد، اسهال، سوزش معده، خشکی دهان، اسپاسم عضلات، سردرد، پرش غیرارادی بعضی از قسمتهای بدن، سوزن سوزن شدن دست و پا، تپش قلب، بینظمی ضربان قلب، تنگی نفس، خستگی مفرط، اختلال در سخن گفتن، غش، ضعف و بیحالی، تشنج، اختلال در بینایی و تاری دید، تحریکپذیری زیاد، توهم، تیکهای عصبی حرکتی و گفتاری، بدبینی، خلقوخوی غیرطبیعی و هیجانزدگی، بیحسی، درد یا حساسیت به گرما و سرما در ناحیه دست و پا، تاولهای پوستی، کهیر، ورم دور چشم، صورت و لبها، خشونت صدا و اختلال در بلع و گوارش از عوارض مصرف ریتالین است.»
مرگ و وابستگی در کمین جوانان
ریتالین جزو آن دسته از داروهایی است که میتواند فرد را به مصرف وابسته کند. دکتر مصلحی میگوید: «استفاده نادرست از ریتالین میتواند در برخی از افراد منجر به مرگ ناگهانی شود، همچنین سوءمصرف ریتالین در درازمدت منجر به ایجاد وابستگی شدید فیزیکی و عاطفی به این دارو میشود. افرادی که در درازمدت از ریتالین استفاده میکنند، میگویند که هرچند وقت یکبار مجبور میشوند برای اینکه به حالتهای سرخوشی کاذب قبلی خود دست پیدا کنند، دوز دارو را بالا ببرند و با بالا بردن دوز دارو، خود را یک قدم به مرگ نزدیکتر میکنند.»
دانشآموزان در رقابت با دانشجویان
«دکتر سعید منتظر المهدی»، معاون اجتماعی ناجا در ۲۹ آبان ۱۳۹۳ در خبری که در روزنامه همشهری به چاپ رسیده بود، نسبت به رواج مصرف قرص ریتالین در بین دانشآموزان هشدار داد. دکتر منتظر المهدی در گفتوگو با همشهری تندرستی میگوید: «اگرچه در سالیان اخیر تعدادی از دانشآموزان و دانشجویان در ایام امتحانات از داروی ریتالین استفاده میکنند، اما خوشبختانه تعداد آنها بسیار اندک است و این تعداد هم زمانی که متوجه آثار زیانبار دارو میشوند آن را سریعاً کنار میگذارند.
معمولاً دانشجویان و دانشآموزانی که خانواده آنها دارای تحصیلات عالی هستند از این دارو استفاده نمیکنند، زیرا خانواده این افراد آگاهیهای لازم را به فرزندشان می-دهند. یک پژوهش در رابطه با دانشآموزان و دانشجویانی که تجربه استفاده از ریتالین را داشتند، انجام شد و این افراد دلایل مصرف ریتالین را کاهش نیاز به خواب برای مطالعه بیشتر، افزایش انگیزش یادگیری، افزایش دامنه توجه، افزایش شادابی، افزایش سطح فعالیت و هوشیاری عنوان کردند.
سپس از آنها پرسیده شد که آیا بعد از مصرف دارو به نتیجه دلخواه رسیدید و پاسخ اغلب این افراد در جواب به این سؤال، منفی بود.»
چه میتوان کرد!؟
دکتر منتظر المهدی در رابطه با دلیل اصلی مصرف نادرست ریتالین و اینکه چه کاری باید برای مقابله با مصرف اشتباه این دارو انجام داد، چنین میگوید: «دلیل عمده گرایش به ریتالین در دانشآموزان و دانشجویان سوء ادراک و اطلاعات نادرست است. آنها نمیدانند که تمایل به یادگیری و انگیزش باید از درون ایجاد شود نه بر اثر یک محرک ناهنجار بیرونی، پس برای پیشگیری از استفاده باید در ابتدا، همه دانشآموزان و دانشجویان از آثار سوء این دارو آگاه شوند. راههای صحیح مطالعه، یادگیری و بهبود حافظه باید به دانشآموزان آموزش داده شود. همچنین خانوادهها موظف هستند مانع مصرف فرزندشان شوند و از همه مهمتر داروخانهها نباید این دارو را بدون نسخه در اختیار کسی قرار بدهند.»
نمای نزدیک
ریتالین همانند داروهای محرک دیگر مانند «کوکائین» و «آمفتامین»، اثر خود را با افزایش انتقالدهنده عصبی دوپامین که با بالا بردن لذت و قدرت همراه است، اعمال میکند، اما برعکس آمفتامین که باعث تحریک مغز و آزاد شدن دوپامین میشود، ریتالین با جلوگیری از بازجذب دوپامین، بالا رفتن میزان این انتقالدهنده عصبی را به همراه دارد.
یکی از نظریههایی که باعث میشود ریتالین را برای درمان بیشفعالی و کمتوجهی کودکان به کار ببرند، این است که معتقدند کودکان بیشفعال در حمل، انتقال و بازجذب دوپامین مشکل دارند. هنگامی که ریتالین بهصورت خوراکی مصرف میشود بهآرامی در طول یک تا دو ساعت سطح دوپامین خون را افزایش میدهد، در حالی که کوکائین که بهصورت استنشاقی یا تزریقی استفاده میشود در کمتر از چند ثانیه سطح دوپامین خون را بالا میبرد.
این دارو (ریتالین) در قالب قرص ۱۰ میلیگرمی و با نامهای تجاری مختلفی به فروش میرسد. ریتالین (Ritalin)،
ریتالین اس. آر (Ritalin SR)، ریتالین ال. آ (Ritalin LA)، مسدیت (Methidate)، استیمدیت (Stimdate)، کانسرتا (Concerta)، متدیت (Metadate)، مسلین (Methylin)، مسلین یی. آر (Methylin ER) و
کوئیلیونت ایکس آر (Quillivant XR) نامهای تجاری این دارو هستند و والدین با دانستن نامهای این دارو، میتوانند مانع از مصرف فرزندشان شوند. چنانچه در خانوادهای کودک بیشفعال وجود داشته و پزشک مصرف ریتالین را تجویز کرده باشد، والدین باید نسبت به نگهداری قرص دقت بیشتری کنند که فرزند یا فرزندان دیگرشان به دلیل عدم آگاهی از این قرص استفاده نابهجا نکنند.
آیا این خبر مفید بود؟
نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف
منبع: خبرگزاری برنا
کلیدواژه: ایالات متحده آمریکا جوانان و نوجوانان ریتالین سرما کودکان دانش آموزان و دانشجویان ایالات متحده مصرف ریتالین قرص ریتالین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۰۹۴۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
داروی ایرانی بهتر است یا داروی خارجی؟
از سوی دیگر بسیاری از داروهای خارجی نیز نایاب بوده و برخی از بیماران از نبود این داروها شکایت دارند، اما پرسش اصلی اینجاست که با توجه به وجود داروهای داخلی چرا بسیاری از مردم از داروهای خارجی استفاده میکنند؟
چرایی مشکلات تهیه دارو خارجی برای برخی از بیماران
بسیاری از بیماران نسبت به تهیه داروهای خارجی شکایت دارند، در همین زمینه محمدرضا کشاورز، بازرس هیئت مدیره انجمن درباره چرایی مشکلات تهیه برای برخی از بیماران اظهار کرد: در حوزه کمبود دارو با دو موضوع رو به رو هستیم؛ یکی بحث کمبود ارز مرغوب و تحریم و دیگری دیرکرد تخصیص اعتبار و ارز از بانک مرکزی که مورد دوم نقش بسیار پررنگ تری در کمبود دارو بیماران خاص دارد، در واقع وقتی در پرداخت وجه تاخیر ایجاد میشود، چرخه تولید با کندی مواجه می شود و جبران این کمبود پس از تخصیص وجه، ۳ تا ۶ ماه زمانبر خواهد بود.
وی افزود: تغییر ارز ترجیهی به ارز نیمایی یکی از عوامل گرانی دارو بوده است ولی برای جبران گرانی دارو شرکتهای بیمه موظف شده اند تا مابهتفاوت قیمتهای قبلی و جدید را پرداخت کنند.
مردم به سمت استفاده از داروهای خارجی میروند
بازرس هیئت مدیره انجمن داروسازان ادامه داد: البته بسیاری از اقلام دارویی توسط تولیدکنندگان داخلی تولید میشود، اما بسیاری از پزشکان تاکید بر استفاده نمونه خارجی دارند که با توجه به ارزی که به شرکتها داده شده نمیتوان توقع داشت کمبود در این زمینه وجود نداشته باشد.
کشاورز در ادامه با اشاره به گران فروشی برخی از داروخانهها و افزایش قیمتها گفت: تمامی قیمتها در برنامه و آدرس اینترنتی دارویاب ثبت شده است، اگر مرکزی قصد گران فروشی داشته و قیمتی خارج از قیمت اعلام شده ارائه کرده است مردم میتوانند تخلف را به سازمان تعزیرات حکومتی اعلام کرده تا با متخلفان برخورد جدی شود.
مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو با تاکید بر اینکه کیفیت داروهای ایرانی بسیار بالاست تا حدی که کشورهای متقاضی دارو نیز به این مهم اشاره میکنند، بر لزوم حمایت ویژه از صنعت داروسازی کشور تاکید کرد: رویه تولید دارو در کشور به لحاظ تعداد و کیفیت رو به رشد است. خرد جمعی صنعت دارو به سمت رفع نیاز جدید دارویی کشور پیش میرود و توفیقات خوبی در این حوزه دارد. در بخشهای پیشرو مثل بیولوژیک و موارد مشابه توفیقات رو به افزایش است.
پیکانپور بیان کرد: توفیقات رو به افزایش است و نوید آینده خوبی میدهد. اگر به صنعت داروسازی کشورهای مشابه نگاه کنیم میبینیم بخش قابل توجهی از اقدامات در سطح پکیجینگ محقق میشود و در بخش فرمولاسیون و ماده اولیه از ما عقبتر هستند و این سبب شده که در مراودات بینالمللی دست خود را به سمت ایران دراز کنند. این موضوع تامین کمّی پا به پای تامین کیفی پیش رفته است. حساسیت بر شاخصهای کیفی چه از سمت رگولاتور و چه کارخانجات اعمال شده و کیفیت داروهای ایرانی بسیار بالا است تا حدی که کشورهای متقاضی دارو به این مهم اشاره میکنند.
وی افزود: رگولاتور نسبت به کیفیت دارو همواره حساس بوده است، لذا ریکال (جمعآور) یک محصول برای ما نقطه مثبت است که نشانگر دقت و اهمیت کیفیت دارو است و اگر جایی شاخصهای کیفی مشکلی داشته باشد بدون اغماض ما وظیفه مربوط به کیفیت خود را انجام میدهیم.
وی با بیان اینکه صنعت داروسازی در جذب نخبگان توفیقات جدی داشته است، اظهار کرد: حدود ۴۰ درصد شرکتهای دانش بنیان سلامت در بخش دارو متمرکز هستند.
حسین خلیلی، رئیس دوازدهمین همایش داروسازی بالینی ایران با اشاره بر این که "آیا داروهای ایرانی به اندازه داروهای برند خارجی کیفیت و اثربخشی دارند؟ " اظهار کرد: بیش از ۹۵ درصد داروهای موجود در کشور در داخل ایران فرموله میشوند. بخشی از مواد اولیه این داروها در داخل کشور تولید و بخشی نیز وارد کشور میشوند. این موضوع که مواد اولیه وارد میشود مختص ایران نیست؛ برای مثال ۷۰ درصد مواد اولیه دارویی در کشوری مانند آمریکا نیز از هند و چین وارد این کشور میشود، زیرا تولید برخی مواد اولیه صرفه اقتصادی ندارد و واردات آن به صرفهتر است.
وی افزود: در مورد داروها، بازهای برای میزان اثربخشی و کیفیت تعریف میشود؛ برای مثال گفته میشود که اگر یک دارو بالای ۹۷ درصد ایمنی و اثربخشی داشته باشد قابل قبول است؛ بنابراین ممکن است یک دارو ۹۸ درصد و یک دارو ۹۹ درصد اثربخشی داشته باشد، اما همین یک درصد اختلاف در ماده مؤثره یا خلوص، ممکن است روی بروز عوارض ناشی از مصرف دارو تأثیرگذار باشد یعنی عوارض را کمتر یا بیشتر کند.
وی ادامه داد: ممکن است عوارض یک داروی ایرانی کمتر یا بیشتر از یک داروی برند خارجی باشد و این موضوع بین داروهای مختلف متفاوت است، اما آنچه اهمیت دارد این است که دارو ایمن و اثربخش باشد.
رئیس دوازدهمین همایش داروسازی بالینی ایران گفت: تمام داروهایی که مجوز سازمان غذا و دارو را دریافت میکنند از نظر ایمنی و اثربخشی در بازه مورد قبول برای فارماکوپههای جهان است و اینطور نیست که در بازه استاندارد ایمنی و اثربخشی نباشد.
منبع: آنا